- głowa
- 1. Alkohol, wino, piwo itp. szumi komuś w głowie «ktoś jest oszołomiony po wypiciu alkoholu, wina, piwa itp.»: Długo nie mogę zasnąć, w głowie szumi mi piwo, pocałunki puchną na wargach, a policzek pali ze wstydu. Z. Kruszyński, Na lądach.2. Alkohol wywietrzał, wyszumiał komuś z głowy «ktoś przestał być pijany, wytrzeźwiał»: Atmosfera się wyładowała. Nastąpiło uspokojenie. I było jak po burzy. Trochę i alkohol wywietrzał im z głowy. J. Iwaszkiewicz, Sława.3. Ani przez myśl, przez głowę coś komuś nie przeszło «ani przez chwilę ktoś o czymś nie pomyślał»: Jakbyś takiego na ulicy spotkał, ani przez myśl by ci nie przeszło, że on może być ministrem (...). W. Dymny, Opowiadania.4. pot. pogard. Barania, kapuściana, ośla, pusta głowa; barani, kapuściany, ośli, pusty, zakuty łeb; pusta, zakuta pała «o człowieku ograniczonym umysłowo, bezmyślnym, lekkomyślnym, tępym»: A przecież, zakuty łbie, tysiąc, nie – sto tysięcy razy mówiłem na seminariach, że pierwej, niż się działać zacznie, należy myśleć. S. Lem, Cyberiada. Jakie argumenty znaleźć, by przekonać ten zakuty, zarozumiały łeb? H. Rudnicka, Uczniowie.5. Bez głowya) «w sposób nieprzemyślany, nierozważny; źle»: Gospodarka się wali, rząd reaguje bez głowy, prezydent stawia na premiera, którego pięć miesięcy wcześniej zwolnił za niekompetencję (...). DzPol 31/08/1998.b) «o człowieku: bezmyślny, niemądry, roztargniony»: Coś ty taki bez głowy, weź się w garść. Roz bezp 1997.6. Bić, pobić kogoś, coś na głowęa) «znacznie przewyższać, przewyższyć kogoś, coś pod jakimś względem, górować nad kimś, nad czymś»: (...) biją „naszych” na głowę kompetencją, merytorycznym przygotowaniem, talentem. Wprost 897/2000.b) «zwyciężać, pokonywać kogoś w rywalizacji, w walce, zadawać komuś druzgocącą klęskę»: Marszałek Teodoryk von Bernheim zebrał wszystkie swe siły, stoczył bitwę i pobił Świętopełka na głowę. S. Żeromski, Międzymorze.7. Bić, pot. tłuc, walić głową, łbem w mur, w ścianę, o mur, o ścianę «walczyć, zmagać się z trudnościami nie do pokonania»: Innymi słowy, nędzę mojego ludzkiego istnienia znam dobrze, niejeden też raz, kiedy chciało mi się wyć i bić głową w ścianę, zbierałem się do kupy wysiłkiem woli i przystępowałem do pracy (...). C. Miłosz, Ziemia.8. Chylić głowę, czoło, czoła przed kimś, przed czymś «dawać komuś wyraz swojej czci, szacunku, uznania, podziwu»: Najlepsi styliści, jak na przykład Andrzejewski, napawali się i bawili tym językiem, chyląc przed Redlińskim czoła. T. Drewnowski, Próba.9. Coś chodzi, snuje się komuś po głowie «coś przychodzi komuś na myśl, zaprząta czyjś umysł, ktoś ma jakiś pomysł»: Chodziło mi też po głowie, by studiować handel zagraniczny, marzyłam o wyjazdach, poznawaniu świata. WO 08/01/2000.10. Coś komuś nie w głowie; komuś ani w głowie; komuś ani w głowie (nie) postało, (nie) postoi «ktoś o czymś nie myśli w ogóle, nie interesuje się czymś, nie pragnie czegoś»: Ani mi w głowie potępiać w czambuł kulturę masową, która zaspokaja w końcu naturalne pragnienie rozrywki i relaksu mas, stając się koniecznością XX wieku. J. Pieszczachowicz, Koniec.11. Coś komuś wyleciało, wypadło, wyszło z głowy, z pamięci «ktoś o czymś zapomniał»: Nazwisko wypadło mu z głowy, ale przechodnie wskazali mu dom. Z. Herbert, Natura. W jakich to okolicznościach nastąpiło, kto był przy tym oprócz mnie, wyszło mi to niestety z pamięci. A. Doboszewska, Wyspiański.12. Coś komuś wywietrzało z głowya) «ktoś przestał o czymś myśleć, porzucił dawne plany, projekty, myśli»: Wiesław jest fajtłapa. Nieżyciowy jak ty. Jemu nigdy nie wywietrzeją z głowy jakieś tam idee, sumienie. T. Bojarska, Świtanie.b) «ktoś zapomniał jakichś wiadomości»13. Coś, ktoś (jest) na czyjejś głowie «coś, ktoś kogoś absorbuje, wymaga wyrzeczeń»: Chciałbym też powiedzieć, że podziwiam Julię, moją żonę, na jej głowie jest cały dom. Wszystko trzyma się właśnie dzięki niej. DD 17/08/2001.14. Coś przebiegło, przeleciało, przemknęło, przeszło komuś przez głowę, przez myśl; jakaś myśl przebiegła, przemknęła, przeleciała, przeszła komuś przez głowę «ktoś pomyślał o czymś przez krótką chwilę»: Przebiegło mu przez głowę, że gdyby podszedł teraz do niej, objął ją wpół i pocałował, i ją uczyniłby szczęśliwą, i sam stałby się spokojniejszy. J. Dobraczyński, Miecz. Pamiętam jednak, że gdy robiło mi się słabo, przez głowę przemknęła mi myśl, że jeśli teraz umrę, to stanie się to na oczach milionów widzów. SE 17/03/1998.15. Coś przyszło komuś na myśl; coś przyszło, wpadło komuś do głowy, posp. do łba «ktoś wpadł na jakiś pomysł, ktoś nieoczekiwanie pomyślał o czymś, czego dotąd nie brał pod uwagę»: (...) po co się ożeniłem i co u licha wpadło mi do głowy, żeby mieć dziecko? Bdek 8/1985.16. Coś się komuś kręci, pokręciło, poprzestawiało w głowie «ktoś coś pomylił, pogmatwał, pomieszał»: Ty, a może on nas brał za Rosję, po prostu. Przecież im się wszystko kręci w głowie. Oni myślą, że my jesteśmy Rosjanie. B. Dobroczyński, J. Owsiak, Orkiestra.17. Coś stoi, jest postawione na głowie; coś stanęło na głowie «coś się dzieje wbrew utartym zwyczajom, znajduje się w stanie przeciwnym do pożądanego»: (...) no tak, ale to wszystko przecież postawione jest na głowie. Dyskutowano np. o rentowności przedsiębiorstw, ale jak to zrobić, skoro nikt nie wie, jakie są koszty własne. M. Rakowski, Dzienniki.18. Coś wisi, zawisło komuś nad głową, nad czyjąś głowąa) «ktoś ma coś do załatwienia, jakiś obowiązek do wypełnienia»b) «coś komuś zagraża»: (...) śmiertelne niebezpieczeństwo zawisło nad głową jednego z mieszkańców profesorskiej willi. T. Kostecki, Dom.19. Gadające głowy «program telewizyjny przedstawiający dyskusję osób zgromadzonych w studiu, niewykorzystujący innych technik prezentacji»: (...) czy nie uważa pan, że teraz telewizja to (...) są gadające głowy i warsztat reporterów także jest uboższy? TV wyw 1995.20. Głowa domu, rodziny, rodu «najważniejsza osoba w rodzinie, ciesząca się największym autorytem, podejmująca wszelkie istotne decyzje»: W mojej rodzinie dziadek był szanowany jako głowa rodu i miał najwięcej do powiedzenia. A. Dodziuk, W. Kamecki, Matnia.21. Gromy, wyzwiska itp. posypały się, poleciały, spadły komuś na głowę, na czyjąś głowę «ktoś został ostro skrytykowany, skarcony, zwymyślany»: Gromy spadały na głowę wuja Ola, gdy z przepastnych kieszeni swych zawsze zbyt obszernych spodni (...) dobywał butelki śliwówki (...). B. Czeszko, Powódź.22. pot. (I) z głowy! «wyrażenie oznaczające, że coś zostało zakończone, nie trzeba już się tym przejmować»: Kiedy wezwano mnie drugi raz, bezwład dłoni już minął, (...) zdolny byłbym do noszenia broni, ale (...) poprzednią negatywną kwalifikację podtrzymano, a niedawno zupełnie skreślono mnie z ewidencji. No i z głowy. R. Wojaczek, Wiersze.23. pot. Jeździć, chodzić komuś po głowie; wejść, wleźć, wsiąść komuś na głowę, na kark, posp. na łeb «podporządkować, podporządkowywać sobie kogoś, wykorzystując jego słaby charakter»: (...) gdy Rada Warszawy próbowała mu wejść na głowę, potrafił zażądać głosowania wotum zaufania dla siebie. I wygrał (...). Rzecz 15/01/1998.24. Kiwać, pokiwać głową nad kimś, nad czymś «litować się, ubolewać, zasmucić się nad kimś, nad czymś»: Kędzierski westchnął i pokiwał głową nad ludzką naiwnością. K. Kieślowski, Przypadek.25. pot. Kłaść, wkładać itp. coś komuś łopatą do głowy «mówić o czymś, wyjaśniać coś komuś cierpliwie, przystępnie, w najprostszy sposób»: Myślałem (...) że on jest silny człowiek. A ta marmelada daje się rozsmarować przez jakieś głupie wyrzuty sumienia, kiedy mu się łopatą do głowy wkłada i udowadnia, że nie powinien ich mieć. S. I. Witkiewicz, Dramaty.26. Kłaść, wkładać, wbijać itp. coś komuś do głowy, w głowę, posp. do łba, w łeb «starać się coś komuś przekazać, wytłumaczyć, przekonać go do czegoś»: Honor, oczywiście! – zawołał Jasiek. – Zawsze mi wszyscy do głowy kładli, że honor jest najważniejszy! K. Siesicka, Fotoplastykon.27. Koronowana głowa «panujący, monarcha, król, królowa»: Koronacji nowej panującej dokonano (...) w czerwcu 1953, więc główne uroczystości rocznicowe odbędą się 1-4 czerwca br. Do Buckingham zjadą wtedy koronowane głowy z całej Europy. ŻW 07/02/2002.28. Kręcić, pokręcić głową «ruszać, poruszyć głową w obie strony, zwykle na znak przeczenia, zdziwienia itp.»: Ktoś z komisji zapytał, czy mogę zaśpiewać coś wyżej. Pokręciłam głową i było po egzaminie. I zamiast w klasie wokalnej... znalazłam się w instrumentalnej. WO 29/01/2000.29. Kręci się, zakręciło się, szumi, zaszumiało, wiruje, zawirowało, ćmi się komuś w głowie, posp. we łbie (od czegoś)a) «ktoś odczuwa zawroty głowy»: Pięć i pół tysiąca metrów nad poziomem morza (...) wysokość tak duża, że kręci się w głowie i brakuje oddechu. Cosm 4/2000. Gdzie ja tam mocny. Kręci mi się w głowie po tej odrobinie siwuchy – powiedział. J. Iwaszkiewicz, Panny.b) «ktoś jest oszołomiony nadmiarem wrażeń»: Gdybym miała to zrobić po raz drugi, to na pewno nie wyszłabym za mąż za człowieka, na widok którego tracę oddech z wrażenia i kręci mi się w głowie. WO 15/04/2000. Ale po sukcesie jakby zaszumiało im trochę w głowie, stali się zbyt pewni siebie, zbyt nonszalanccy i w efekcie w Melbourne przegrali. Persp 14/1980.30. pot. Mieć coś, kogoś z głowy «uporać się z jakimś kłopotem, trudną sprawą»: (...) w piątek robię zakupy i mam z głowy to na cały tydzień. PR wyw 1997. (...) Władzio rozsiadł się w wygodnym fotelu przed telewizorem. (...) – Władka mamy z głowy. Nie ma siły, aby oderwać go od oglądania sportu. W.M. Korczyńska, Wróć.31. Mieć coś w głowie «umieć, znać coś bardzo dobrze»: (...) niezależnie od świetnych notatek i tak ma wszystko w głowie. S. Dygat, Jezioro.32. euf. Mieć coś z głową «być nienormalnym, niesprawnym umysłowo»: Ten facet jest szurnięty – wydmuchnął dym z papierosa. – Możesz mu to powtórzyć: on ma naprawdę coś z głową. M. Bielecki, Osiedle.33. Mieć dobrze (poukładane) w głowie; mieć olej w głowie «być mądrym, rozumnym, rozsądnym»: (...) ten facet nie miał chyba dobrze poukładane w głowie, a ty żałosna idiotko za czymś takim oczy wypłakujesz (...). W. M. Korczyńska, Wróć. Maurycy zakładał, że gdzieś tam, wśród czerwonych, musi być choćby jeden człowiek, który ma trochę oleju w głowie i posłucha rozsądnych argumentów. H. Kowalewska, Tego lata.34. Mieć głowę, myśl zajętą, zaprzątniętą, myśli zajęte, zaprzątnięte kimś, czymś; nabić, suszyć, zaprzątnąć sobie kimś, czymś głowę «przejąć się kimś, czymś, nie móc przestać o kimś, o czymś myśleć»: Jest jeszcze gorszy niż ten, co wyjechał, bo tamten ma przynajmniej głowę zajętą swoją pracą, a ten tylko ręce kierownicą. K. Kofta, Złodziejka. No, a potem – zobaczymy... Nie ma czego martwić się i suszyć sobie głowę zawczasu... L. Tyrmand, Dziennik.35. Mieć mocną głowę «być odpornym na działanie alkoholu»: Dawniej mogłem pić, miałem mocną głowę, ale teraz nie. J. Andrzejewski, Miazga.36. pot. Mieć siano w głowie «być lekkomyślnym, niepoważnym»: W większości to prymitywne, zarozumiałe chamy, pyszniące się mundurem i gwiazdkami, a w głowie siano i buta – z wyraźną dezaprobatą wtrącił Jerzy. W. M. Korczyńska, Wróć.37. Mieć słabą głowę «być podatnym na działanie alkoholu»: (...) miał przede wszystkim wiele wdzięku i dlatego mógł się tak podobać, choć był nieokrzesany, a nadto miał słabą głowę i po paru kieliszkach plótł androny. J. Iwaszkiewicz, Panny.38. Mieć wolną głowę «nie być zaprzątniętym czymś kłopotliwym, nie myśleć o jakichś trudnych problemach»: Teraz nie myśl o głupstwach. Musisz mieć wolną głowę do ważniejszych rzeczy. J. Stawiński, Piszczyk.39. Mieć źle, niedobrze (poukładane) w głowie; mieć nie (wszystko) po kolei w głowie; mieć poprzestawiane w głowie; mieć zielono, pstro, pusto, fiu-bździu w głowie «być nierozważnym, nierozsądnym, lekkomyślnym, nieodpowiedzialnym, mieć dziwne pomysły»: Co za bzdury! – wykrzykiwał. – Trzeba mieć źle w głowie, żeby coś takiego napisać. A. Libera, Madame. Masz nie po kolei w głowie. – Nie ja jedna w tej rodzinie. H. Kowalewska, Tego lata. (...) nie potrafi jeszcze czuć się odpowiedzialny za związek, nie stać go na trwałe, głębokie uczucie. W głowie ma jeszcze zielono. K. Ostrowska, Sny.40. Mieszać, kręcić komuś w głowie, posp. we łbie «wprowadzać zamęt, chaos do czyichś myśli, przekonań, sądów»: Pawłowi nic nie powiedziałem. Wkuwał wtedy do matury; pomyślałem, że lepiej mu w głowie nie mieszać. J. Zielonka, Antypody.41. Miesza się, mąci się, gmatwa się, plącze się komuś w głowie «ktoś traci zdolność logicznego rozumowania, myślenia, zapamiętywania»: W wyobraźni panienki igrały rozkoszne malowidła, od których mąciło się w głowie... L. Kruczkowski, Kordian i cham.42. Moja (twoja, jego itp.) w tym głowa «wyrażenie oznaczające, że ktoś bierze za coś odpowiedzialność»43. Nie mieć gdzie głowy przytulić, schronić, skłonić «nie móc znaleźć schronienia, mieszkania»44. Nie mieć głowy (do czegoś) «nie móc poświęcić czemuś czasu, uwagi»: Dawno już o tym myślę, ale nie mam głowy do przeprowadzenia potrzebnych zmian. A. Jambor, Stenogramy.45. Od stóp do głów; od czubka głowy do pięt; po czubek głowy «całkowicie, zupełnie, całą postać od dołu do góry»: Bez niczyjej pomocy dotarł pod prysznic i drżąc na całym ciele, umył się od stóp do głów. W. Kowalewski, Bóg.46. Pęka, puchnie komuś głowa, posp. łeb (od czegoś)a) «ktoś ma silny ból głowy»b) «ktoś ma dużo kłopotów, trosk»: Martwisz się, aż pęka ci głowa, i zastanawiasz się, czy nie ogarnia cię szaleństwo. A. Zaniewski, Król. Jak nie będzie miała czym płacić, to też w końcu wyłączą, podadzą do sądu (...). Głowa puchnie od kłopotów. W.M. Korczyńska, Wróć.47. Podnieść głowęa) «nabrać otuchy, poczuć się pewniej»: Zachęcamy tych, co zbłądzili, aby śmiało podnieśli głowę (...). GW 31/01/2000.b) «zbuntować się, przestać być uległym»: Podnoszą ostatnio głowy, po co, czego tak naprawdę chcą? – pyta. – Mówią o doznanej krzywdzie. A nasza krzywda, a pot naszych ojców? Polityka 27/2000.48. Postawić coś na głowie «zrobić coś na odwrót, wbrew ustalonemu porządkowi»: (...) ośrodkiem zainteresowania jest kobieta, zdolna wszystkie poważne sprawy postawić na głowie. A. Garbicz, Kino.49. Potracić głowya) «o wielu osobach: nie wiedzieć co począć, przestać panować nad sytuacją, ulec panice»: (...) paniką ogarnięte masy żołnierskie uciekły na własną rękę, komendanci potracili głowy (...). Rzecz II 14/08/1920.b) «o wielu osobach: ulec czyjemuś urokowi, zakochać się w kimś nagle, bezkrytycznie»: (...) jest tu aż sześciu chłopców i do tej pory nie widzieli takiej dziewczyny jak ja. (...) Zupełnie potracili głowy. Chcieli się przeze mnie pozabijać. H. Ożogowska, Dziewczyna.50. Przerastać, przewyższać kogoś o głowę «górować nad kimś pod jakimś względem, być dużo lepszym w jakiejś dziedzinie»: Raimu, to chyba najlepszy aktor francuski. I w filmie, i w teatrze przerasta o głowę cały zespół aktorski Francji. A. Bobkowski, Szkice.51. Przewróciło się, poprzewracało się komuś w głowie, posp. we łbie; ktoś ma przewrócone, poprzewracane w głowie, posp. we łbie «ktoś nabrał zbytniej pewności siebie, stał się zarozumiały, pyszny»: A boskiemu Diego od nadmiaru gotówki poprzewracało się w głowie. Grał coraz gorzej, żył coraz swobodniej, pił i wąchał coraz więcej. CKM 5/2000. Zawsze miał poprzewracane w głowie. Co jakiś czas po prostu znikał. (...) podobno odwiedzał jakichś kumpli hipisów w Krakowie. M. Miller, Milion.52. pot. Puknąć się, popukać się, stuknąć się, postukać się (palcem), uderzyć się, palnąć się w głowę, w czoło, posp. w łeba) «stwierdzić (często wykonując gest pukania palcem w czoło, w głowę), że mówi się, robi się głupstwa lub że ktoś mówi, robi głupstwa»b) «zareagować gwałtownie na jakąś niedorzeczność, bzdurę»: Kiedy zacząłem znosić do domu książki o Kościele, stukał się w głowę. „Co ty tu czytasz”. A. Michnik, J. Tischner, J. Żakowski, Między.53. Robić coś ponad czyjąś głową (czyimiś głowami) «robić coś bez porozumienia z kimś, w tajemnicy przed kimś, bez czyjejś wiedzy»: (...) nie możemy znowu podejmować decyzji ponad głowami naszych obywateli – powiedział komisarz. GW 04/09/2000.54. Skrobać się, drapać się w głowę, po głowie «być zakłopotanym, nie wiedzieć, co począć, zastanawiać się nad czymś (zwykle drapiąc się w głowę)»: Mój patron skrobał się w głowę, krzywił i stwierdził, że nie może sobie tego wyobrazić. A. Bobkowski, Szkice.55. Stać, pot. sterczeć komuś nad głową «absorbować kogoś, przeszkadzać mu w czymś swą natrętną obecnością»: (...) czy pani wpuści tu inwestora i będzie mu stała nad głową i będzie go pilnowała? Roz bezp 2000.56. Tęga, otwarta, mądra głowa; tęgi, otwarty umysła) «bystrość, inteligencja, wybitne zdolności»: Nie miał więcej nad pięćdziesiątkę, był rosły, do niedawna nad przeciętną miarę krzepki, dzielny, o głowie otwartej i bystrym myśleniu. Z. Kossak, Wina.b) «z uznaniem o mądrym, inteligentnym człowieku»57. pot. Tępa głowa «o człowieku nieinteligentnym, niezdolnym, ograniczonym»: A teraz obie strony pomnóż przez liczbę urojoną – tak! I jeszcze go raz! Zmieniaj znaki, tępa głowo! S. Lem, Cyberiada.58. Z głowąa) «w sposób mądry, racjonalny, przemyślany»: Z hobby zrodził się fantastyczny interes, prywatna linia lotnicza. Mój mąż wszystko robi z głową, krok po kroku. Viva 17/2000.b) «o człowieku: zdolny, inteligentny, dobry w swoim fachu»: Hrabia Stasio, jak wszyscy ludzie z głową, po wojnie zajmuje się interesami. Z czegoś żyć trzeba. R. Antoszewski, Kariera.59. Złapać się, łapać się, chwycić się za głowę «dać, dawać wyraz silnym emocjom»: Sześcioletnią Beatę mama zaprowadziła na badania kontrolne. Lekarz złapał się za głowę: – Musi pani coś zrobić, żeby dziecko schudło! WO 15/01/2000.Alkohol (wino, wódka itp.) idzie, poszedł, uderza, uderzył komuś do głowy zob. iść 1.Brak komuś piątej klepki w głowie zob. klepka 1.Być (czyimś) oczkiem w głowie zob. oczko.(Chodzić) z głową w chmurach zob. chmura 1.Chować głowę w piasek zob. piasek 1.Ciosać komuś kołki na głowie zob. ciosać 1.Coś, ktoś nie może wyjść komuś z głowy zob. wyjść 1.Coś się (komuś) w głowie nie mieści, nie może pomieścić zob. mieścić się.Coś strzeliło komuś do głowy zob. strzelić 1.Coś uderzyło komuś do głowy zob. uderzyć 1.Coś wchodzi komuś do głowy zob. wejść 4.Coś zostało w czyjejś głowie zob. zostać 1.Coś zwaliło się, spadło komuś na głowę zob. zwalić się 1.Czapki z głów! zob. czapka.Dach nad głową zob. dach 1.Dać głowę zob. dać 4.Domagać się czyjejś głowy zob. domagać się.Dostać obuchem w głowę zob. obuch 2.Dostać po głowie zob. dostać 6.Głowa do góry! zob. góra 5.Głowa do pozłoty zob. pozłota.Głowa się komuś kiwa zob. kiwać się.Gorąca głowa zob. gorący 1.Iść, pójść, sięgnąć, skoczyć po rozum do głowy zob. rozum 2.(Jest gdzieś) urwanie głowy zob. urwanie 1.Kłaść, położyć (zdrową) głowę pod Ewangelię zob. Ewangelia 1.Komuś huczy w głowie zob. huczeć.Korona komuś z głowy nie spadnie zob. korona 2.Krew uderzyła komuś do głowy zob. krew 17.Kręcić (na coś, nad czymś) głową zob. kręcić 3.Ktoś, coś przyprawia kogoś o zawrót głowy; ktoś dostaje (od czegoś) zawrotu głowy zob. zawrót.Ktoś da, dałby sobie głowę uciąć, że... zob. dać 17.Ktoś zwalił się, spadł komuś na głowę zob. zwalić się 2.Kurzy się komuś z głowy zob. kurzyć się 2.Łamać sobie głowę (nad czymś) zob. łamać.Łowca głów zob. łowca 1.Marzenie ściętej głowy zob. marzenie 1.Mieć głowę (do czegoś) zob. mieć 5Mieć głowę (na karku, nie od parady) zob. mieć 6.Mieć otwartą głowę zob. otwarty 3.Mieć pustkę, dziurę (dziury) w głowie; czuć pustkę w głowie zob. mieć 12.Mieć spokojną głowę zob. spokojny 1.Mieć swobodną głowę; (robić coś) ze swobodną głową zob. swobodny.Mieć w jednym palcu więcej rozumu niż ktoś inny w głowie zob. palec 4.Mieć wszystkie klepki w głowie zob. klepka 2.(Mieć z czymś, z kimś) urwanie głowy zob. urwanie 2.Nadstawiać, nastawiać głowę (głowy) zob. nadstawić.Nakłaść coś komuś do głowy zob. nakłaść 1.Niech cię (go, was itp.) o to głowa nie boli zob. boleć 2.Nie mieć rozumu w głowie zob. rozum 8.Nie mieć wszystkich klepek (na swoim miejscu) zob. klepka 3.Nieść, nosić głowę dumnie, prosto, wysoko itp. zob. nieść 4.Nie zawracaj głowy zob. zawrócić 1.Pilnować, strzec kogoś, czegoś jak oka w głowie zob. oko 46.Posypać (sobie) głowę popiołem zob. posypać.Przewrócić komuś w głowie zob. przewrócić.Przypłacić coś, zapłacić za coś głową zob. przypłacić.Puknij się, stuknij się w głowę zob. puknąć się.Rozjaśniło się komuś w głowie zob. rozjaśnić się.Ruszyć głową zob. ruszyć 3.Rwać, wyrywać, drzeć (sobie) włosy z głowy zob. włosy 1.Schylać, pochylać głowę przed kimś, przed czymś zob. kark 1.Senatorska głowa zob. senatorski.Skrócić kogoś o głowę zob. skrócić.Stawać na głowie zob. stanąć 9.Stracić głowę zob. stracić 1.Stracić głowę dla kogoś zob. stracić 2.Suszyć komuś głowę (o coś) zob. suszyć.Ściągnąć gromy na czyjąś głowę zob. grom 5.Ściągnąć komuś kogoś na głowę zob. ściągnąć 2.Ściągnąć nieszczęście, hańbę, kłopoty, biedę itp. na kogoś, na siebie, komuś, sobie na głowę zob. ściągnąć 4.Świat się komuś wali na głowę zob. świat 30.Truć (komuś) głowę zob. truć.Trząść głową nad czymś zob. trząść.Ukręcić komuś głowę zob. ukręcić 2.Unieść skądś głowę, wynieść skądś całą głowę zob. życie 22.Upaść na głowę zob. upaść 3.Urwać komuś głowę zob. urwać 2.Wbić coś sobie do głowy, w głowę zob. wbić 1.Wbić, zabić komuś ćwieka, klina w głowę zob. ćwiek 1.Włos komuś z głowy nie spadnie zob. włos 5.Włosy komuś podniosły się, stają (dęba), stanęły (dęba), jeżą się na głowie; włos komuś jeży się na głowie; coś komuś podnosi, jeży włosy (włos) na głowie zob. włosy 2.Woda sodowa uderzyła komuś do głowy zob. uderzyć 9.Wybić coś, kogoś komuś, sobie z głowy zob. wybić 2.Wylać gniew, złość, żółć na czyjąś głowę zob. wylać 1.Wylać kubeł, wiadro pomyj komuś na głowę, na czyjąś głowę zob. pomyje.Wylać kubeł, wiadro zimnej wody komuś na głowę, na czyjąś głowę zob. woda 9.Wziąć, brać sobie kogoś, coś na głowę; mieć kogoś, coś na głowie zob. wziąć 4.Wziąć, brać, trzymać kogoś za głowę zob. wziąć 6.Zabić, wbić sobie ćwieka, klina w głowę zob. ćwiek 2.Zachodzić w głowę zob. zajść 1.Zawracać (komuś) głowę zob. zawrócić 2.Zawracać sobie czymś głowę zob. zawrócić 3.Zawracać sobie kimś głowę zob. zawrócić 4.Zawracanie głowy zob. zawracanie 1.Zawrócić komuś w głowie zob. zawrócić 5.Zdjąć komuś kłopot z głowy zob. zdjąć 2.Złożyć głowę (na czymś) zob. złożyć.Zmierzyć, mierzyć kogoś wzrokiem, spojrzeniem, oczami (oczyma) od stóp do głów zob. zmierzyć.Zmyć komuś głowę zob. zmyć 2.Z podniesioną głową zob. podnieść 4.Zwalić coś komuś na głowę zob. zwalić.Żarty komuś w głowie zob. żart 7.Życie, los itp. nie głaszcze kogoś po głowie zob. głaskać.
Słownik frazeologiczny . 2013.